Другая Ўстаўная Грамата
да народаў Беларусі
У часе сусьветнай вайны‚ што бурыць адны моцныя дзржавы і
аслабляе другія‚ абудзілася Беларусь да дзяржаўнага жыцьця.
Пасьля трох з паловаю вякоў няволі ізноў на ўвесь сьвет
кажа беларускі народ аб тым‚ што ён жыве і будзе жыць.
Вялікі народны Збор — Усебеларускі Зьезд 15—17 сьнежня
1917 року‚ дбаючы аб долі Беларусі зацьвердзіў на яе
землях рэспубліканскі лад. Выпаўняючы волю Зьезду і
баронячы дзяржаўныя правы народу‚ Спаўняючы Камітэт
Рады Зьезду гэтак пастанаўляе аб дзяржаўным устроі і
аб правох і вольнасьцях яе грамадзян і народаў:
1. Беларусь у рубяжох расьсяленьня і лічэбнай перавагі
беларускага народу абвяшчаецца Народнай Рэспублікай.
2. Асноўныя законы Беларускай Народнай Рэспублікі
зацьвердзіць Устаноўчы Сойм Беларусі‚ скліканы на асновах
агульнага‚ роўнага‚ простага‚ патаёмнага і прапарцыянальнага
выбарчага права‚ не зважаючы на род‚ народнасьць і рэлігію.
3. Да часу‚ пакуль зьбярэцца Устаноўчы Сойм Беларусі‚
заканадаўчая ўлада ў Беларускай Народнай Рэспубліцы
належыць Радзе Усебеларускага Зьезду дапоўненай
прадстаўнікамі нацыянальных меншасьцяў Беларусі.
4. Спаўняючая і адміністрацыйная ўлада ў Беларускай
Народнай Рэспубліцы належыць Народнаму Сакратарыяту
Беларусі‚ які назначаецца Радаю Зьезду і перад ёю
трымае адказ.
5. У рубяжох Беларускай Народнай Рэспублікі абвяшчаецца
вольнасьць слова‚ друку‚ сходаў‚ забастовак‚ хаўрусаў;
безумоўная вольнасьць сумленьня‚ незачэпнасьць асобы і
памешканьня.
6. У рубяжох Беларускай Народнай Рэспублікі ўсе народы
маюць права на нацыянальна-пэрсанальную аўтаномію;
абвяшчаецца роўнае права ўсіх моваў народаў Беларусі.
7. У рубяжох Беларускай Народнай Рэспублікі права
ўласнае ўласнасьці на зямлю касуецца. Зямля перадаецца
бяз выкупу тым‚ што самі на ёй працуюць. Лясы‚ вазёры
і нутро зямлі абвяшчаюцца ўласнасьцю Беларускай Народнай
Рэспублікі.
8. У рубяжох Беларускай Народнай Рэспублікі ўстанаўляецца
найбольшы 8-гадзінны рабочы дзень.
Абвяшчаючы ўсе гэтыя правы і вольнасьці грамадзян і
народаў Беларускай Народнай Рэспублікі‚ мы‚ Спаўняючы
Камітэт Рады Зьезду‚ абавязуемся пільнаваць законнага
парадку жыцьця ў Рэспубліцы‚ сьцерагчы інтарэсаў усіх
грамадзян і народаў Рэспублікі і захаваць правы і
вольнасьці працоўнага люду. А таксама даложым усіх
сілаў‚ каб склікаць у найбліжэйшым часе Ўстаноўчы Сойм
Беларусі.
Усіх верных сыноў Беларускай Зямлі клічам памагчы нам ў
цяжкой і адказнай нашай працы.
Спаўняючы Камітэт Рады
1-га Ўсебеларускага Зьезду
Выдана ў Менску-Беларускім 9 сакавіка 1918 року.
Па матэр'ялах сайтаў:
bnr.belinter.net radabnr.org bielarus.net
|
